Tại tỉnh Thái Nguyên, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tổ chức tọa đàm lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Đề án “Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là người dân tộc thiểu số (DTTS) trong một số ngành, lĩnh vực trọng điểm giai đoạn 2025–2035, tầm nhìn đến năm 2045”.
Tọa đàm do PGS.TS Nguyễn Anh Dũng – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học; TS. Phạm Ngọc Toàn – Giám đốc Trung tâm Phân tích, Dự báo chiến lược (Bộ Nội vụ) và PGS.TS Mai Xuân Trường – Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Thái Nguyên – đồng chủ trì.
Tham dự tọa đàm có lãnh đạo các cơ sở đào tạo thuộc các ngành, nhóm ngành, lĩnh vực: Sức khỏe, Công nghệ thông tin, Nông nghiệp, Tài chính – Ngân hàng, Đào tạo giáo viên, Du lịch và Công tác xã hội.
Gỡ “nút thắt” trong đào tạo người DTTS: Bộ GDĐT lắng nghe từ cơ sở
Phát biểu khai mạc tọa đàm, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Nguyễn Anh Dũng cho biết: Đề án “Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là người dân tộc thiểu số trong một số ngành, lĩnh vực trọng điểm giai đoạn 2025–2035, tầm nhìn đến năm 2045” là nhiệm vụ được Chính phủ giao cho Bộ GDĐT chủ trì xây dựng, nhằm hiện thực hóa các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Đồng thời, đây cũng là một nội dung quan trọng trong Chương trình hành động của Bộ GDĐT nhằm triển khai Nghị quyết số 137/NQ-CP của Chính phủ, thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về phát triển kinh tế – xã hội vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, cũng như các chiến lược về phát triển giáo dục, phát triển nhân lực và chương trình mục tiêu quốc gia.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để học sinh, sinh viên DTTS yên tâm học tập. Tuy nhiên, dữ liệu phân tích cho thấy vẫn còn khoảng cách lớn giữa tiềm năng và mức độ đóng góp của đồng bào cho sự phát triển chung. Một bộ phận lớn người DTTS chưa có bằng cấp hoặc chưa tham gia thị trường lao động – đây là những bất cập cần được khắc phục.
Tọa đàm lần này được tổ chức nhằm lắng nghe ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, nhà khoa học và cơ sở giáo dục để tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Đề án, bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tiễn. Trên cơ sở các góp ý được chắt lọc, Bộ GDĐT sẽ tiếp thu, hoàn chỉnh và tham mưu Chính phủ sớm ban hành Đề án, góp phần phát triển bền vững và bảo đảm mọi người DTTS đều có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng.
Để làm rõ hơn các nội dung cần tiếp tục thảo luận, PGS.TS Nguyễn Anh Dũng đã gợi mở một số vấn đề như: xác định phạm vi tiếp cận chính sách theo địa bàn hay theo đối tượng là người DTTS; cân nhắc tập trung đào tạo sau đại học nhằm xây dựng đội ngũ trí thức nòng cốt; làm rõ danh mục ngành, nhóm ngành đào tạo theo định hướng Chính phủ; hoàn thiện cơ chế hỗ trợ học phí, sinh hoạt phí, điều kiện học tập cho người học DTTS.
Phó Vụ trưởng Nguyễn Anh Dũng bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được góp ý từ các thầy cô và các cơ sở giáo dục, nhằm hoàn thiện dự thảo trên cơ sở thực tiễn, bảo đảm hiệu quả triển khai khi Đề án được phê duyệt.
Cần giải pháp đồng bộ để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ngay tại địa phương
Trao đổi tại tọa đàm góp ý cho dự thảo Đề án, ông Phạm Ngọc Toàn – Giám đốc Trung tâm Phân tích, Dự báo chiến lược (Bộ Nội vụ) đã phân tích thực trạng đào tạo hiện nay đối với người dân tộc thiểu số tại các cơ sở giáo dục đại học.
Theo ông Toàn, số lượng sinh viên, học viên DTTS ở cả trình độ đại học và sau đại học đang có xu hướng gia tăng, phản ánh sự cải thiện đáng kể trong khả năng tiếp cận giáo dục đại học của nhóm đối tượng này. Đáng chú ý, khoảng 50% sinh viên DTTS đạt loại khá, giỏi và phần lớn đều tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp – cho thấy hiệu quả nhất định trong công tác đào tạo.
Tuy nhiên, ông Toàn cũng nhấn mạnh những khó khăn vẫn còn hiện hữu, đặc biệt tại khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi – nơi thị trường lao động còn hạn chế về quy mô, thiếu sự đa dạng ngành nghề và hầu như không có khu công nghiệp, khu chế xuất để thu hút và sử dụng lao động.
Thực trạng này làm thu hẹp đáng kể cơ hội việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Do đó, rất cần triển khai các giải pháp đồng bộ, vừa nâng cao chất lượng đào tạo, vừa phát triển thị trường lao động tại chỗ, tạo điều kiện để sinh viên người dân tộc thiểu số có thể học tập và làm việc ngay trên chính quê hương mình.
Tại tọa đàm, đại diện các cơ sở giáo dục đại học tập trung phân tích thực trạng và nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là người DTTS trong các nhóm ngành trọng điểm. Nhiều ý kiến cho rằng chính sách hiện hành còn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển nhân lực vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Từ thực tiễn triển khai đào tạo, các cơ sở giáo dục đại học đề xuất cần có cơ chế, chính sách ưu tiên và đột phá hơn, không chỉ trong hỗ trợ tuyển sinh mà còn ở khâu sử dụng nhân lực sau tốt nghiệp. Một số đại biểu nêu rõ: chính sách hỗ trợ người học DTTS hiện chưa đủ mạnh để thu hút và giữ chân người học đến từ vùng khó khăn, đồng thời còn thiếu sự liên kết giữa đào tạo và giải quyết việc làm.
Các ý kiến cũng nhấn mạnh việc đổi mới phương thức đào tạo theo hướng linh hoạt, kết hợp với các mô hình liên kết giữa nhà trường – địa phương – doanh nghiệp. Qua đó, phát huy vai trò của các cơ sở giáo dục đại học trong đào tạo theo năng lực, ứng dụng chuyển đổi số và bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục chất lượng cho người học DTTS.
Theo Trung tâm truyền thông và Sự kiện
