Sáng 16/6, Quốc hội tiến hành thảo luận về hai dự thảo Nghị quyết quan trọng về giáo dục, là Dự thảo Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân và Dự thảo Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.
Thể hiện tính nhân văn và trách nhiệm của Nhà nước
Phát biểu khai mạc thảo luận tại Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, Giáo dục và đào tạo (GDĐT) là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò nền tảng quyết định cho sự nghiệp phát triển đất nước. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương lai, cho sự phát triển toàn diện của con người Việt Nam và sự thịnh vượng lâu dài của dân tộc. Đây còn là biểu hiện của tầm nhìn chiến lược và sự quan tâm sâu sắc, nhất quán của Đảng, Nhà nước đối với thế hệ trẻ – chủ nhân tương lai của đất nước.
Thực hiện Kết luận số 91 ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29 và Nghị quyết số 42 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII, cùng với chỉ đạo nhất quán, xuyên suốt từ Bộ Chính trị, Ban Bí thư và đồng chí Tổng Bí thư, yêu cầu đặt ra là phải đổi mới tư duy quản lý, hoàn thiện thể chế và nâng cao chất lượng giáo dục ở mọi cấp học với tinh thần phát triển và hội nhập.
Trên cơ sở đó, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét cho ý kiến để thông qua 2 dự thảo nghị quyết. Đây là quyết sách có ý nghĩa chiến lược sâu sắc, không chỉ góp phần bảo đảm quyền học tập và công bằng xã hội trong tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền, mà còn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngay từ những cấp học đầu tiên, tạo nền móng vững chắc cho sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước.
Đồng thời, các chính sách này khẳng định rõ tính nhân văn, trách nhiệm chính trị và bản chất ưu việt của chế độ ta trong việc chăm sóc toàn diện cho thế hệ trẻ và bảo đảm an sinh xã hội, hướng tới mục tiêu cao nhất là hạnh phúc của Nhân dân.
Nền tảng giáo dục mầm non đã sẵn sàng, cần hành động quyết liệt hơn
Khẳng định phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi là chủ trương đúng đắn, góp phần thực hiện công bằng xã hội và phát triển bền vững, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) cho rằng, để chính sách đi vào thực tiễn, cần sự đồng bộ từ trung ương đến địa phương, đặc biệt là cam kết chính trị và giám sát thực hiện hiệu quả.
Xem thêm: Tập huấn sử dụng dịch vụ ký số của Ban Cơ yếu Chính phủ
Đại biểu Quyên Thanh kiến nghị Chính phủ sớm xây dựng Đề án phổ cập giáo dục mầm non một cách toàn diện, không chồng chéo và bảo đảm tính khả thi cao.
Từ thực tiễn vùng cao, đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần ưu tiên bổ sung biên chế giáo viên mầm non, tăng đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho các địa phương vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng đặc biệt khó khăn. Đồng thời, đề xuất cần có cơ chế ngân sách trung ương rõ ràng, ổn định với lộ trình nhiều năm để các địa phương có thể chủ động lập kế hoạch dài hạn.
Bà Hương cũng đề xuất quy định thời điểm hiệu lực của nghị quyết từ năm học 2025–2026, để các địa phương có thời gian chuẩn bị điều kiện cần thiết.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đề nghị khi xây dựng đề án phổ cập giáo dục mầm non cần đặc biệt lưu tâm tới nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Đồng thời, chủ động rà soát, tìm kiếm những trẻ em thiệt thòi, bảo đảm các em được đến trường an toàn và phát triển như bao trẻ khác.
Đổi mới tài chính giáo dục, đầu tư hạ tầng, nâng chất lượng giáo viên
Về chính sách miễn, hỗ trợ học phí, đồng tình với quy định ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách, Đại biểu Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) cho rằng, đây là yếu tố then chốt giúp các tỉnh khó khăn chủ động lập dự toán, đồng thời đảm bảo việc thực hiện chính sách miễn học phí diễn ra đồng bộ và công bằng trên toàn quốc từ năm học 2025–2026.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đề nghị Chính phủ chỉ đạo, sớm ban hành cơ chế cấp bù kinh phí rõ ràng để các cơ sở giáo dục kịp thời thực hiện nghị quyết ngay từ đầu năm học 2025–2026. Bà cũng đề xuất hỗ trợ học phí cho học sinh ngoài công lập nên thực hiện trực tiếp qua cơ sở giáo dục để đơn giản thủ tục, đảm bảo chính xác và sử dụng đúng mục đích, thay vì hỗ trợ qua người học gây phức tạp trong thanh toán.
Theo đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng), cần một chiến lược tài chính toàn diện, không chỉ dừng ở miễn học phí mà còn đầu tư phát triển hạ tầng giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa – Vũng Tàu) nhấn mạnh, thời gian từ nay đến năm học mới chỉ còn hơn 2 tháng, do đó cần khẩn trương ban hành khung học phí để các địa phương có căn cứ triển khai.
Khẳng định tính ưu việt của chế độ
Cảm ơn các ý kiến của các đại biểu quốc hội, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, trong bối cảnh kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn, việc Quốc hội, Chính phủ và toàn hệ thống chính trị thống nhất chủ trương miễn học phí cho trẻ em thể hiện sự quan tâm sâu sắc và chiến lược phát triển giáo dục toàn diện, giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh và tạo cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em.
Theo Bộ trưởng, hiện thế giới có 38 quốc gia miễn hoàn toàn học phí (đa số là các nước thu nhập cao) và 90 quốc gia miễn hoặc hỗ trợ một phần. Trong khi đó, Việt Nam đã mạnh dạn thực hiện bước đi này dù tiềm lực kinh tế còn hạn chế – điều cho thấy tính nhân văn và quyết tâm chính trị cao.
Bộ trưởng cho biết, để đồng bộ triển khai chính sách từ năm học 2025–2026, Bộ GDĐT đang khẩn trương xây dựng nghị định thay thế Nghị định 81 và 97. Nghị định mới sẽ phân vùng học phí theo ba khu vực: đô thị, đồng bằng, miền núi/hải đảo; đồng thời đảm bảo sự linh hoạt và sát thực tiễn.
Đề cập tới giáo dục mầm non là cấp học có nhiều khó khăn nhất: thiếu giáo viên nhiều nhất, áp lực nghề nghiệp cao nhất, lương thấp nhất, Bộ trưởng cho biết, hiện tại, ngành giáo dục đang thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có một nội dung rất quan trọng là tăng cường việc kiên cố hóa trường học, đảm bảo hệ thống các cơ sở trường học đối với trường mầm non.
Bộ trưởng cho biết, sáng 16/6, Quốc hội đã chính thức bấm nút thông qua Luật Nhà giáo – một dấu mốc đặc biệt và có ý nghĩa lớn với hơn 1,6 triệu giáo viên trên cả nước. Đây là nền tảng quan trọng góp phần thực hiện thành công các chính sách đang được bàn thảo, nâng cao vị thế, quyền lợi và trách nhiệm của đội ngũ nhà giáo – yếu tố cốt lõi cho chất lượng giáo dục.
Theo Trung tâm Truyền thông và Sự kiện
